W kwietniu 2009 rozpoczęła działalność Fundacja "Panoptykon", której celem jest wspieranie ochrony praw człowieka w czasach zagrożenia tych praw ze strony społeczeństwa nadzorowanego. Przy czym Fundacji nie chodzi o zatrzymanie świata i nawoływania do zaprzestania korzystania z nowoczesnych technologii. Chodzi raczej o monitorowanie działań instytucji publicznych i rynkowych, które tworzą systemy nadzoru bądź z nich korzystają, chodzi o wypracowywanie rozwiązań gwarantujących równowagę między konkurencyjnymi wartościami.
JAK DZIAŁAMY *
Monitorujemy działania instytucji publicznych i rynkowych, które tworzą systemy nadzoru bądź z nich korzystają. Przyglądamy się praktykom kontroli, nadzoru i zbierania informacji, które dotyczą nas w różnych rolach społecznych: jako konsumentów, pracowników czy obywateli.
*
Informujemy o najważniejszych kwestiach związanych z praktykami nadzoru na naszej stronie internetowej. Publikujemy na niej wyniki działań monitoringowych, nasze komentarze do bieżących wydarzeń i inne materiały analizujące problematykę społeczeństwa nadzorowanego.
*
Angażujemy w nasze działania prawników, socjologów, dziennikarzy i ekspertów z innych dziedzin. Chcemy również skupić wokół fundacji szersze grono osób zainteresowanych tematem nadzoru we współczesnym społeczeństwie.
*
Analizujemy rozwiązania prawne – obowiązujące i dopiero proponowane (także na poziomie Unii Europejskiej) – z punktu widzenia szeroko pojętego prawa do prywatności. Celem tych analiz jest zbadanie, czy konkretna instytucja prawna lub praktyka nie prowadzi do nadmiernego ograniczenia autonomii informacyjnej bądź wykluczenia społecznego, nie narusza godności człowieka.
*
Badamy potencjalne skutki przyjmowanych rozwiązań z punktu widzenia funkcjonowania całego społeczeństwa. Interesują nas szczególnie takie zagrożenia, jak dyskryminacja i wykluczenie pewnych kategorii ludzi, klasyfikowanych w ramach systemów nadzoru jako „grupy wysokiego ryzyka”. Zadajemy pytania o przyczyny, przejawy i społeczne konsekwencje rozwoju społeczeństwa nadzorowanego w Polsce. Nie proponujemy gotowych odpowiedzi – cały czas ich szukamy.
*
Organizujemy seminaria, konferencje naukowe, otwarte dyskusje. Naszą ambicją jest stworzenie interdyscyplinarnego forum, w ramach którego będą spotykać się i ucierać poglądy na problematykę społeczeństwa nadzorowanego z różnych perspektyw.
*
Interweniujemy w sprawach, w których dochodzi do nadmiernego ograniczenia prawa do prywatności lub wygenerowania innych zagrożeń dla harmonijnego funkcjonowania społeczeństwa, w imię takich haseł, jak bezpieczeństwo publiczne czy usprawnienie działań różnych instytucji. Nagłaśniamy przypadki nadużywania władzy lub łamania prawa (także poprzez niewłaściwą interpretację lub wypaczanie w praktyce dobrych rozwiązań). Przygotowujemy projekty zmian prawa, wystąpienia publiczne, komentarze eksperckie, opinie do projektów ustaw i obowiązujących aktów prawa.
Strona Fundacji:http://www.panoptykon.org/
